پوشش های مقاوم در برابر اسید ( ضد اسید )
acidproof coating
حفاظت از سازه های بتنی و فلزی که در مجاورت و تحت تاثیر بارهای شیمیایی قرار گرفته اند ، امری حائز اهمیت ، جهت حفظ و دوام سازه ها و نگه داری آنها در برابر عوامل مهاجم در دراز مدت میباشد . در این بین خوردگی بتن و فولاد تقویت کننده بتن، هم از نظر رفتار عملکرد سازه و نیز از نقطه نظر اقتصادی یک مسئله مهم و جدی میباشد .
به دلیل استفاده وسیع از سازه های بتنی در شرایط متفاوت اقلیمی و انواع کاربری ها ، در نتیجه بروز انواع آسیب دیدگی ها در
بتن ، توجه به پایایی بتن از اهمیت خاصی برخوردار است . زیرا در غیر این صورت سازه بتنی در طول عمر مفید خود توانایی سرویس دهی مطلوب را نخواهد داشت . سازه هاي موجود در صنايع که در معرض
خوردگی شديد قرار دارند نيازمند
پوششهای مقاوم در برابر آسيبها و خسارات میباشند تا از حوادث غير قابل پيش بینی جلو گيری نمايد . سيستمهای متداول
ضد خوردگی در زمينه های مختلف و به روشهای گوناگون قابل اجراء بوده و مانع بروز مشکلات در صنايع گوناگون خواهند شد
.گروه فنی مهندسی زیگورات دراین بخش به معرفی کلیات پوشش های مقاوم در برابر اسید و مصارف آن در صنایع گوناگون پرداخته است .
پوشش های محافظتی سطوح متدوال را میتوان به چند بخش عمده تقسیم نمود :
_ پوشش های بر پایه رزین های سینتیتک و قیرها . مانند :
● پوشش های مقاوم به همراه انواع پرکننده ها
● پوشش های مسلح شده با الیاف به صورت لمینیت
● لایه ای شمشه کشی شده
● لایه های بر پایه آسفالت
_ پوشش های به صورت شیت یا ورق که یا به وسیله انواع چسب ها و یا به روش ها مکانیکی به سطوح کار متصل می گردند
● ورق های ترموپلاستیک گرم یا نرم
● ورق های الاستومر یا رابرها
_ پوشش های مرکب که تلفیقی از یکی از موارد مذکور به همراه سیستم کاشی کاری یا آجر کاری ضد اسید به جهت افزایش مقاومت مکانیکی یا حرارتی بر روی انها می باشند .
انتخاب هر یک از موارد مذکور در بالا به پارامترهای مختلفی بستگی دارد که از مهم ترین آن ها نوع مواد خورنده و غلظت آن ها میباشد ضمن اینکه بارها و تنش های مکانیکی و حراراتی نیز تاثیر به سزایی در نوع پوشش انتخابی دارند .
از پر کاربردترین سیستم های ضد اسید در کشورمان میتوان به کاشی کاری ضد خوردگی ( ضد اسید ) ، آجرکاری ضد خوردگی ( ضد اسید ) ، پوشش های اپوکسی ضد اسید ، پوشش پلی استر ضد اسید و پوشش ونیل استر اسید اشاره نمود .
در اینجا کارشناسان گروه فنی و مهندسی زیگورات به کلیات این سیستم پرداخته اند .
کاشی کاری ضد اسید و آجرکاری ضد اسید :
سال هاست که لاینینگ های ضد اسید یا به عبارتی انواع کاشی کاری ها و آجر کاری های ضد خوردگی ( ضد اسید ) با موفقیت جهت حفاظت از سطوح فلزی و بتنی در برابر مواد خورنده به کار رفته است و تقریبا امروزه به عنوان یک لاینینگ با قابلیت بالا جهت رسیدن به مقاومت های بالای شیمیایی مکانیکی و حرارتی مطرح است . سیستم ها ی محافظتی ضد اسید متشکل از کاشی های ضد اسید و یا آجر های ضد اسید به همراه رزین های اپوکسی ، فوران ، وینیل استر و پلی اورتان میباشد .
لایه های حائل رزینی :
این نوع از سیتمهای ضد اسید متشکل از پوشش های رزینی به همراه پرکننده ها و یا مسلح شده با الیاف و یا به صورت خالص میباشند . یک پایه رزینی با یک عامل سخت کننده واکنش نشان داده و طی یک واکنش ، پلیمری سخت تشکیل می گردد. پوشش های اپوکسی ، وینیل استر و پلی استر جزو این دسته میباشند .
کاربرد پوشش های محافظتی در صنایع :
داروسازی ها
وجود اسيدها، قلياها و حلالهاي مختلف در توليد مواد دارويي و بهداشتي بويژه آنتي بيوتيکها اين صنايع را در معرض آسيبهاي شيميايي من جمله خوردگي درکف سالنهاي توليد، کانالها و ديواره داخلي مخازن اسيد و قليا قرار خواهد داد. همچنين محيطهاي استريل بيمارستاني و داروسازي احتياج مبرم به پوششهاي يکپارچه کف و ديوار جهت عدم تجمع آلودگي و گرد و غبار دارند. تجمع آلودگي در صنايع داروسازي و پزشکي نيز خطرات جبران ناپذيري را به همراه خواهد داشت.
صنايع آب و فاضلات
فاضلابهاي صنعتي بعلت همراه داشتن مواد شيميايي ويژه و فاضلابهاي غير صنعتي بعلت وجود گاز H2S و واکنشهاي شيميايي مربوطه که منجر به توليد اسيدها بويژه اسيد سولفوريک و ديگر مواد خورنده ميگردند در معرض آسيبهاي شيميايي و خوردگي در ديواره داخلي لوله هاي فاضلاب و کانالها و تخريب بتون قرار دارندحوضچه هاي بازيافت ، ته نشيني و تصفيه خانه ها نيز از اين آسيبها مصون نيستند.
صنايع شيميايی و پتروشيمی
توليد موادي مشتمل بر اسيد سولفوريك، اسيد كلريدريك، اتيلن دي كلرايد، اسيد استيك، آمونياك، سود، گوگرد، آب ژاول، زايلين، اتيلن، استايرن و انواع پلاستيكها و لاستيكها و غيره، تماماً نياز به واحدهايي دارد كه در شرايط خورندگي شديد توليد مواد مذکور مقاوم بوده، ضمن اينكه در شرايط آب و هوايي جنوب ايران نيز بخوبي كاربرد داشته باشد.
همچنين توليد انواع مواد شيميايي شامل انواع اسيدها، حلالها، قلياها و شوينده ها نياز به سازه هاي مقاوم در برابر خوردگي شيميايي دارند. بعنوان مثال توليد اسيد سولفوريك در دنيا بيش از هر ماده شيميايي ديگر است و ميزان مصرف آن مانند فولاد يا برق نمايانگر وضعيت اقتصادي يك كشور است.
صنايع فلزات آهنی و غير آهنی
در صنايع فلزات آهني نظير صنايع فولادي، نيز به جهت ضرورت شستشوي محصولات نهايي نظير پروفيلها و ورق هاي فولادي با اسيد، اين پديده بسيار به چشم مي خورد. در نتيجه استفاده از انواع پوشش هاي ضد اسيد در کل خط Pickling، که در معرض اسيد هايي چون اسيد کلريدريک، اسيد نيتريک، اسيد سولفوريک و... مي باشد، و نيز کف سالنها، کانالها، و مخازن ذخيره اسيد، و... امري اجتناب ناپذير مي باشد. همچنين وجود واحدهايي نظير گالوانيزه، قلع اندود لازمه داشتن تاسيساتي است که در برابر مواد خورنده بخصوص اسيد ها مقاومت داشته باشد.
در صنايع فلزات غير آهني جهت استخراج مس و روي, از روش هاي الکتروليز و ليچينگ استفاده مي گردد که در هر دوي اين روشها استفاده از اسيد ها بخصوص اسيد سولفوريک امري ضروري است. به همين جهت لازم است کليه سطوح بتوني و استيل، شامل کف سالنها، کانالها، سلهاي الکتروليز، مخازن محتوي اسيد، راکتورهايLeaching، Thickner و... در برابر اسيد محافظت گردد. همچنين در توليد مس و روي، فرايند توليد اسيد سولفوريک به عنوان محصول جانبي نيازمند تاسيساتي مانند برجهاي اسيد سولفوريک، ونچوري و... مي باشد که بايد بشدت در مقابل اين اسيد محافظت گردند.
پالايشگاه های نفت و گاز
در صنعت نفت و گاز تعداد كثيري از محيطهاي خورنده وجود دارد كه در صورت عدم كنترل، موجب نشت سيستم و در نتيجه به هدر رفتن منابع نفت و گاز و نيز باعث بروز خسارات مالي و جاني ميگردد. خوردگي در صنايع نفت از آغاز عمليات استخراج نفت از چاهها تا مراحل پالايش فرآورده هاي نفتي وجود دارد بطوريكه انواع خوردگي در چاههاي نفت ترش، سكوهاي حفاري در دريا، حمل و نقل و نگهداري مواد نفتي و پالايشگاهها مشاهده شده است.
انواع مواد خورنده اي كه در صنايع مربوط به نفت وجود دارد عبارتند از: آب موجود در نفت خام، دي اكسيد كربن در چاههاي گاز، آب نمكدار در چاههاي نفت، گازهاي گوگرد دار شامل سولفيد هيدروژن و مركاپتانها، اسيد سولفوريك در عمليات پالايشگاهي شامل الكيلاسيون و پليمريزاسيون، آمونياك، اسيد كلريدريك، سود و غيره
صنايع نساجی
سالنهاي توليد پارچه همواره در معرض گرد و غبار و آلودگي قرار گرفته و اين امر برکيفيت و رنگ محصولات توليدي اثر نامطلوب مي گذارد. در نتيجه کف سالنهاي فوق احتياج مبرم به پوششهاي يکپارچه کف و ديوار جهت عدم تجمع و نشر آلودگي و گرد و غبار دارند.
صنايع خودروسازی
صنايع خودروسازي و توليد ماشين آلات سنگين صنعتي در سالنهاي آماده سازي سطوح و رنگ، فسفاته و چربي گيري خود ناگزير به استفاده از مواد خورنده از قبيل اسيدها، قلياها و حلالهاي مختلف هستند که اين امر توام با آسيبهاي شيميايي و خوردگي در کف وديوار سالنها يا جداره داخلي مخازن نگهدارنده مواد ميگردد. همچنين در سالنهاي توليد يا انبار ماشين آلات و تجهيزات به دليل وجود تنشها و ضربات مکانيکي و اصطکاک ، سطوح کف دچار خوردگيهاي فيزيکي ميگردند.
صنايع غذايی
وجود اسيدهاي خوراکي من جمله اسيد لاکتيک ، استيک و سيتريک و... در توليد شير و فراورده هاي آن، انواع نوشابه، سرکه، آبليمو و بسياري از فراورده هاي خوراکي ديگر، همچنين قليا شويي کف ،اين صنايع را در معرض آسيبهاي شيميايي من جمله خوردگي درکف سالنهاي توليد ، کانالها و ديواره داخلي مخازن اسيد و قليا قرار مي دهد.
نيروگاه ها
در نيروگاههاي حرارتي که توليد برق با استفاده از نيروي بخار صورت مي گيرد و نياز به آب بدون املاح يک امر ضروري در اين نيروگاهها مي باشد، در اين فرايند از مواد خورنده اي نظير اسيد سولفوريک، سود و آمونياک استفاده مي گردد. که در نتيجه حفاظت کليه سطوح اعم از مخازن، سطوح کف و کانالها و... در برابر اين مواد خورنده امري اجتناب ناپذير مي باشد.
در نيروگاههاي آبي نيز اگر چه مواد خورنده اي وجود ندارد، نياز به يک پوشش مناسب با مقاومت مکانيکي بالا به علت وجود انواع تنش هاي مکانيکي لازم و ضروري است.
بر چسب ها : ملات ضداسيد، نصب كاشي هاي ضداسيد و درز بندي آن در صنايع مختلف،کاشی ضد اسید ، اپوکسی ضد اسید ،پوشش ضد اسید ،پوشش ونیل استر ،قوران ،سرامیک ضد اسید ،پودر ضد اسید ، حمله شیمیایی ،ماستیک ضد اسید ،اسید مخرب بتن ، پوشش ضد خوردگی ،خوردگی بتن ،پوشش رزینی ، پوشش پلی استر ،اسید سولفوریک ،کلریدها ، بتن مقاوم در برابر سولفات،پوشش اپوکسی ، پوشش کف
