مقاوم سازی سازه های بتنی
گروه مهندسی زیگورات
به دنبال فرسوده شدن سازههای زیربنایی و نیاز به تقویت و مقاوم سازی سازهها برای برآورده کردن شرایط سختگیرانه طراحی طبق نشریه های جدید، طی دو دهه اخیر تأکید فراوانی بر روی تعمیر و مقاومسازی ساختمان ها در سراسر جهان، صورت گرفته است. از طرفی، بهسازی لرزهای سازهها بخصوص در مناطق زلزله خیز، اهمیت فراوانی یافته است. در این میان تکنیکهای استفاده از مواد مرکب FRP بعنوان مسلح کنندة خارجی به دلیل خصوصیات و مشخصات فنی الیاف CFRP و GFRP، از جمله مقاومت بالا، سبکی، مقاومت شیمیایی و سهولت اجرا، در مقاومسازی و تقویت سازههای بتنی و فولادی اهمیت ویژهای پیدا کردهاند. از طرف دیگر، این تکنیکها به دلیل اجرای سریع و هزینههای کم مورد پسند جامعه مهندسی برای کاربرد FRP قرار گرفته است.
دلیل دیگر استفاده از صفحات و پروفیل های FRP و کاربرد آن در داخل بتن، جلوگیری از پدیده خوردگی در برابر اسید های قوی و افزایش عمر سازه در برابر ارتعاش زلزله می باشد. هرچند که استفاده از پروفیل FRP به جای فلز سبب کاهش وزن بنا نیز خواهد شد، اما در استفاده از این صفحات، مساله کاهش وزن اهمیت ناچیزی نسبت به دو مورد بیان شده دارد. دلیل بالا بودن عمر کامپوزیت های FRP خواص غیر کشسان الیاف است. در حالی که مواد فلزی حالت کشسان داشته و انرژی جذب شده را میرا می نمایند. بنابراین مواد کامپوزیتی FRP در برابر ارتعاشات زلزله عملکرد بهتری خواهند داشت و بهترین گزینه جهت مقاوم سازی ساختمان FRP خواهد بود (برای مقابله با زلزله). مصالح پلیمری یا کامپوزیتی FRP در واقع به عنوان پوشش های محافظتی، مقاومت سازه را در برابر مواد شیمیایی بسیار خورنده (محیط های اسیدی قوی)، مولکولهای پر تحرک و آشفته آب، دمای بالا و سایش افزایش می دهد. استفاده از این پوشش ها به همراه کامپوزیتهای FRP ضمن افزایش مقاومت المانهای زیر، آنر نفوذناپذیر و عایق نیز می کند.
دلایل مقاوم سازی سازه های بتنی
سازه های بتنی به عنوان بخش گسترده ای از سازه ها چنانچه بر حسب محاسبات دقیق و روابط شکل پذیری طراحی و اجرا شوند ساختمان های بسیار مطلوبی خواهند بود اما کیفیت ساخت در برخی سازه ها به دلایل مختلف بسیار نامطلوب است.
کیفیت بد بتن، آرماتور گذاری نامناسب، اجرای بد بتن ریزی، مصالح نامرغوب، خطاهای طراحی، خطاهای اجرایی، افزایش بار سازه، تاثیر شرایط محیطی مخرب از جمله عواملی هستند که باعث ضعف سازه های بتنی می شوند.
خطر بالای زلزله در اکثر نقاط کشور ایران
جهت بررسی مقاوم سازی سازه های بتنی، بدون تردید شناسایی گونههای مختلف خسارت در ساختمان های بتنی امری مهم و اجتناب ناپذیر میباشد. بنابراین انواع مختلف ضعفهای سازه های بتنی به شرح زیر میباشد:
ضعف های سازه های بتنی
ایجاد ترک های مورب در هسته بتن
ورقه ورقه شدگی هسته مرکزی بتن دراکثر ترکهای مورب رفت و برگشتی ناشی از زلزله
جدا شدگی پوشش بتن
کنده شدن تنگها و خاموتها و خارج شدن از محلهای خود
شکست برشی المانهای کوتاه یا اعضایی که به اطراف متصل شده اند و طول موثر آزاد آنها کم است.
پدیده کمانش در آرماتورهای طولی
خارج شدن میلگردها از محلهای اولیه و در رفتن به نواحی تنش های متناوب زیاد
گسیخته شدگی دال ها بتن آرمه در کناره های غیرممتد
ترک های مورب در دیوار برشی، بخصوصبه صورت متمرکز در اطراف بازشوها
ایجاد ترک برشی در محل گره ها و محل اتصال تیر ستون
بتن مصالح ساختمانی با مقاومت فشاری نسبتا خوب و مقاومت کششی پایین است و در صورتی که عضو بتنی بدون میلگرد در نظر گرفته شود با اعمال بار در عضو ترک خوردگی ایجاد شده و این ترک خوردگی تا تخریب نهایی عضو پیش می رود (گسیختگی بتن تنها به صورت ترد و ناگهانی می باشد). در بتن مسلح با استفاده از آرماتورهای تقویت کششی این مشکل بر طرف میگردد. این مسئله از جمله نقاط ضعف سازه های بتنی مسلح و پیچیدگی آن در امر ترمیم سازه های بتنی، تقویت و مقاوم سازی آن می باشد. ارزیابی و انتخاب مصالح تعمیری موجود مرحله دشواری در تعمیر بتن و بازسازی بتن می باشد ضرورت تعداد بیشمار مصالح تعمیری و تقویتی جدید در سالهای اخیر، باعث توسعه روشهای مختلف مقاوم سازی سازه های بتنی شده است میباشد یکی از ایده های ابتدایی و تکنیکهای مرسوم بهسازی و مقاوم سازی سازه های بتنی و تقویت سازهها، شکافتن پوشش بتنی عضو سازه ای و قرار دادن میلگردهای فولادی اضافی در المان و سپس پوشاندن آن قسمت به وسیله چسبها و رزین های پر مقاومت بوده است. این ایده علیرغم آنکه ظرفیت سازه را مقداری بهبود میبخشد لیکن هم چنان مشکل خوردگی میلگردهای فولادی را بی پاسخ میگذارد؛ تکنیک دیگری که برای تقویت سازه های بتنی مورد استفاده قرار میگیرد، بکارگیری ورق های فولادی یا تکنیک ژاکت فولادی هست که در آن ورقهای فولادی از بیرون به اجزاء بتنی چسبانده میگردد. روش اتصال ورق فولادی، روشی ساده و اقتصادی است؛ اما از جهات زیر مسئله ساز است:
وزن بالای ورق های فولادی و مشکلات ساخت این اجزاء
دسترسی سخت به اجزاء و نیاز داشتن داربست
ضعف ایجاد شده در چسبندگی بین فولاد و بتن که ناشی از خوردگی فولاد میباشد
داشتن محدودیت طولی در انتقال ورقهای فولادی به کارگاه با توجه به این نکته که در پروژه های مقاوم سازی سازه های بتنی، طولهای تیر عموماً بلند میباشند.
روش سنتی دیگر در مقاوم سازی سازه های بتنی، استفاده از ژاکت های بتنی یا پوششهایی از نوع بتنآرمه، میباشد. استفاده از این روش سبب افزایش سختی و شکل پذیری و در مجموع تقویت سازه های بتنی میباشد؛ از ضعف های این روش افزایش ابعاد مقاطع و بار مرده سازه بتنی میباشد. استاده از این روش همچنین نیازمند تخلیه ساختمان و تخریبهای زیاد سازه بتنی است و باعث افزایش نامطلوب سختی اعضای بتنی میگردد.
با توجه به موارد اشاره شده، در امر مقاوم سازی سازه های بتنی نیاز به مصالحی احساس میشود که علاوه بر افزایش مناسب ظرفیت سازه بتواند در مقابل شرایط محیطی نامساعد نیز دوام خوبی را برای بتن از خود نشان دهد. گسترش تکنولوژی های جدید علم مواد و پلیمرها با مشخصات مکانیکی مختلف، جامعه مهندسی را برآن داشته تا از قابلیتها و کاربردهای متنوع محصولات پلیمری و کامپوزیتی استفاده نموده و جایگزینی آنها را با مصالح و مواد سنتی اجتناب ناپذیر ساخته است. با ورود پلیمرهای مسلح شده با الیاف FRP به صنعت ساختمان، به عنوان یکی از جالبترین و نوید بخش ترین فناوریها، بسیاری از مشکلات فراروی فعالان امر بهسازی مقاوم سازی سازه های بتنی برطرف شد و روشهای نوینی در زمینه تقویت و ترمیم سازه های بتنی پدیدار گشت. در این روشها از اشکال مختلف مصالح FRP نظیر الیاف، ورقه و آرماتور به منظور بهبود ظرفیت باربری، ترمیم، تقویت و مقاوم سازی سازه ها بتنی استفاده میگردد.همانگونه که اشاره شد، مصالح کامپوزیتی FRP، کاربردهای فرآوانی را برای مقاوم سازی سازه های بتنی به خود اختصاص داده است. FRP ماده کامپوزیتی با مقاومت کششی بالاست که با رزین آغشته میگردد و بدلیل مقاومت کششی بالا، وزن پایین و دوام مناسب (در مقابل خوردگی و شرایط محیطی سخت) دارای کاربرد گستردهای در مقاوم سازی سازه های بتنی در مقابل نیروی زلزله است. از این رو استفاده از ورقFRP در سالهای اخیر، گزینه مناسبی جهت تقویت و مقاوم سازی ساختمانهای بتنی بوده است. سهولت استفاده، عدم نیاز به نیروی کار ماهر، سبکی و مقاومت کم، FRP را راهکار مناسبی جهت ترمیم سازه های بتنی، تقویت و مقاوم سازی بدون بر هم زدن عملکرد عادی فضا ساخته، به همین دلیل این مصالح مورد توجه معماران به ویژه در ترمیم سازه های بتنی و بهسازی و تقویت سازه ها و بناهای قدیمی قرار گرفته است. روش تسلیح خارجی با مصالح FRP (EBR) و روشهای خانواده آن، رایجترین روشها در تقویت سازه های بتنی میباشند. با این حال این روشها با چالشهایی جدی نظیر جداشدگی زودرس عامل تقویت کننده و آسیبپذیری سازه بتنی در مقابل شرایط نامساعد محیطی نظیر تغییرات شدید دمایی، ضربه، آتشسوزی و خرابکاری مواجه میباشند.
مقاوم سازی سازه های بتنی با مواد FRP
الیاف FRP را میتوان جایگزین ورق های فولادی کرد. مصالح FRP برخلاف فولاد، زوال الکتروشیمیایی نداشته و در مقابل خوردگی ناشی از اسیدها، بازها و نمکها در دماهای مختلف مقاومت بالایی دارند. این مزیت سبب کاهش هزینه در نصب پوشش های حفاظت از خوردگی باشد. همچنین آماده سازی سطوح بتن قبل از نصب مصالح و ورقه های FRP، سهلتر از ورقهای فولادی است. از الیاف FRP به منظور افزایش ماکزیمم بازدهی و کارایی میتوان در شکل های مشخص و در نسبت ها و جهات مختلف درون رزین استفاده کرد. سیستمهای FRP بسیار سبکتر از صفحات فولادی بوده و در عوض مقاومت و سختی بالایی در جهت الیاف دارند. وزن سبک FRP سبب می شود حمل و نقل آنها راحت تر بوده و به داربست کمتری جهت اجرای آن نیاز باشد. سیستمهای FRP در محلهایی که دسترسی محدودی دارند، بسیار گزینه کاربردی میباشند و پس از نصب، بار اضافی به سازه بتنی تقویت شده تحمیل نمیکنند.
الیاف FRP را میتوان دور ستون های بتنی به منظور افزایش ظرفیت و شکل پذیری پیچاند؛ این امر سبب تغییر در سختی نمیشود. در استفاده از مصالح FRP باید دقت شود که درجه مقاوم سازی یا نسبت مقاومت المان مقاوم سازی شده بتنی به مقاومت عضو مقاوم سازی نشده محدود گردد تا تعادل سازه بتنی در حوادثی شبیه حریق و آتش سوزی و نیز دستکاری و خرابکاری عضو مقاوم سازی شده، حفظ گردد. مدفون ساختن عامل تقویت کننده در پوشش عضو بتنی در تکنیک نصب در نزدیک سطح (NSM)، در زمینه برطرف کردن این مشکلات توفیق بیشتری دارد. هم چنین در روش NSM میتوان از نوارها، آرماتورهای FRP و نیز میله های دست ساز MM FRP به عنوان عامل تقویت سازه های بتنی استفاده نمود. میله هایMM FRP از پیچاندن ورقه های FRP حول یک هسته تولید میشوند. مزیت کلیدی این نوع میلهها امکان تعبیه سیستم مهاری بر روی آنها میباشد که عملکرد پیوستگی آنها را بهبود میبخشد و در رفتارکلی تقویت سازه های بتنی تاثیر میگذارد.
برچسب ها :
تقویت بتن ، مقاوم سازی با الیاف frp ، ترمیم و تقویت بتن با frp ، تقویت تیر با frp ، تقویت ستون با frp ، تقویت دال با frp ، تقویت سقف با frp ، تقویت دال با frp ، تقویت دیوار برشی با frp،تقویت پل با frp ، تقویت فونداسیون با frp ، کامپوزیت frp ، الیاف کربن ، الیاف شیشه ، بازسازی بتن ، ورقه های frp ،اف ار پی کامپوزیت پلیمری frp ، الیاف اف ار پی ، بهسازی بتن ، رزین اپوکسی ، الیاف آرامید ، مواد مرکب frp، تقویت سازه بتنی ،cfrp ، gfrp ،afrp ، مقاوم سازی با frp ، روش اجرای frp ، الیاف بازالت ، ترمیم بتن ، مقاوم سازی تیر ، مقاوم سازی ستون ، مقاوم سازی دال ، مقاوم سازی سقف ، مقاوم سازی فنداسیون ، مقاوم سازی مخزن ، مقاوم سازی پل، گروه مهندسی زیگورات، انستیتو تخصصی بتن و مقاوم سازی، گروه مهندسی زیگورات، مقاوم سازی بتن ساختمان ، آب بندی بتن ساختمان ،ترمیم بتن ساختمان ، تعمیر بتن ، کاشت میلگرد ، کفپوش اپوکسی ، کفپوش پلی اورتان ، پوشش ضد حریق ، پوشش مقاوم در برابر حریق ، اپوکسی ضد اسید ، اپوکسی مقاوم در برابر اسید ، تزریق رزین اپوکسی و ترمیم ترک بتن ، تزریق پلی اورتان و آب بندی ترک بتن ،اجرا و تزریق گروت ، گروت ریزی ، مقاوم سازی با الیاف FRPبتن